“Áo đô thị đã chật” áp lực của việc gia tăng dân số và sự quá tải về hạ tầng đô thị đang khiến TP HCM phải tìm đến phương án phát triển không gian hạ tầng mới. Việc ra quy hoạch, xây dựng các tuyến Metro ngầm và trên cao thực sự là hướng đi đúng đắn, phù hợp phát triển đô thị thông minh.
Tuyến Metro 3b: Ngã 6 Cộng Hòa – Hiệp Bình Phước
Thông tin chung Tuyến Metro 3B
- Hướng tuyến Metro Số 3B: Ngã 6 Cộng Hòa – Nguyễn Thị Minh Khai – Xô Viết Nghệ Tĩnh – Quốc lộ 13 – Hiệp Bình Phước.
- Tổng chiều dài: khoảng 12,2 km (9,1 km đi ngầm và 3,1 km đi trên cao).
- Số lượng ga: 10 ga (8 ga ngầm và 2 ga trên cao)
- Depot đặt tại Hiệp Bình Phước, Quận Thủ Đức với diện tích 16.87 ha.
- Tổng mức đầu tư (ước tính): 1,87 tỷ USD.
- Hình thức đầu tư dự kiến: Dự án đã được Ủy ban Nhân dân Thành phố đăng ký Danh mục các dự án sử dụng vốn vay ODA của Chính phủ Nhật Bản giai đoạn 2016 – 2018 (Công văn số 555/UBND-QLDA ngày 19/02/2016).
- Tình hình thực hiện: Ủy ban Nhân dân Thành phố đã thông qua Thiết kế cơ sở. Hồ sơ ranh mốc đã được thông qua và bàn giao cho địa phương quản lý quy hoạch.
- Trong tương lai tuyến được định hướng kết nối với thị xã Thủ Dầu Một (Bình Dương) từ ga Hiệp Bình và đi dọc quốc lộ 13, kết nối với tuyến đường sắt đô thị số 1 của tỉnh Bình Dương.
Sơ đồ định tuyến Metro 3B
Tuyến metro số 3B hướng tuyến kết nối từ Ngã 6 Cộng Hòa – Nguyễn Thị Minh Khai – Xô Viết Nghệ Tĩnh – Quốc lộ 13 kết nối đến Hiệp Bình Phước quận Thủ Đức. Tổng chiều dài toàn tuyến khoảng 12,1 km trong đó 9,1km đi ngầm và 3 km đi trên cao. Số lượng ga xây dựng 10 ga gồm 8 ga ngầm và 2 ga trên cao. Depot có diện tích 20ha đặt tại Hiệp Bình Phước, quận Thủ Đức.
Sơ đồ định tuyến Metro Số 3B: Ngã sáu Cộng Hòa – Hiệp Bình Phước
Sau khi hoàn thành và đi vào khai thác, tuyến Metro số 3B sẽ kết nối với Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương từ ga Hiệp Bình và đi dọc Quốc lộ 13, kết nối với tuyến đường sắt đô thị số 1 của tỉnh. Dự án đã được đưa vào danh mục sử dụng nguồn vốn ưu đãi ủa Chính phủ Nhật Bản.
Thành phố trong thành phố
PATH – Toronto – nơi được mệnh danh là “thành phố trong thành phố”, đây là công trình ngầm dưới lòng đất tiêu biểu hiện nay trên thế giới. Khu phức hợp thương mại PATH phục vụ nhu cầu hàng ngày cho hơn 100.000 người, và được bao quanh bởi hai đường tàu điện ngầm, sáu trạm ga, một nhà ga đầu cuối quá cảnh khu vực và một bến xe buýt quốc gia kết nối hơn 50 tòa tháp văn phòng và các tòa nhà, 6 khách sạn lớn, 2 cửa hàng bách hóa lớn, hơn 20 nhà để xe đậu xe ngầm và các địa điểm quan trọng khác. Trung tâm mua sắm ngầm này trải dài từ phố Harbour tới phố College, trong khu vực trung tâm thành phố Toronto, có hơn 125 lối vào trên mặt đất.
Ở Singapore đã biến các thành phố ngầm trở thành kiến trúc điển hình, bởi đây là một đất nước luôn trong tình trạng thiếu đất và phải khai thác tối đa quỹ đất. Quy hoạch của Chính phủ Singapore khá rõ ràng khi phân tầng con đường đi xuống lòng đất. Cụ thể, tầng thứ nhất từ 1-3m là đường dành cho người đi bộ kết nối từ điểm này sang điểm khác. Tầng thứ hai 5-50 m là đường hầm dịch vụ chung chạy cáp viễn thông, đường ống nước, đường dây điện. Tầng thứ ba dành cho tàu điện ngầm MRT và hầm cho xe cộ lưu thông. Tầng thứ ba 100m và sâu hơn là kho đạn dược dưới lòng đất.
Những công trình ngầm điển hình ở Canada hay Singapore phần nào đã phản ánh xu hướng phát triển của các đô thị hiện đại, có quỹ đất eo hẹp. Việc này giúp mở thêm không gian cho phương tiện giao thông, các loại hình dịch vụ, thương mại dưới lòng đất. Như vậy sẽ giảm áp lực kẹt xe và đáp ứng tốc độ phát triển đô thị nhanh chóng như hiện nay.
Việc xây dựng tuyến đường sắt đô thị là tất yếu
Diện tích toàn TP HCM là 2.095 km2, theo quyết định phê duyệt của Thủ tưởng chính phủ 24/QĐ-TTg ngày 6.1.2010, Quy hoạch chung xây dựng TP.HCM đến năm 2025 sẽ trở thành đô thị đặc biệt, trung tâm kinh tế, khoa học công nghệ lớn nhất của cả nước.
Quy mô dân số đến năm 2025 đạt khoảng 10 triệu người, lượng khách vãng lai và tạm trú khoảng 2,5 triệu người.Trong đó, dân số khu vực nội thành khoảng 7 – 7,4 triệu người. Tuy nhiên, với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, đến năm 2018 số dân sinh sống, làm việc, học của thành phố đã lên tới 13 triệu người, phủ kiến quy hoạch phân khu tỷ lệ ½.000 cho toàn bộ đất quy hoạch đô thị.
Sức ép từ dân số đông, thành phố đã hạn chế phát triển chiều cao các công trình trong khu vực trung tâm. Diện tích mặt đất khu vực trung tâm đã được sử dụng gần hết, nhưng cư dân vẫn tiếp tục nén vào các tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại khiến hạ tầng xã hội, hạ tầng giao thông đang quá tải trầm trọng. Điều này khiến kiến trúc không gian đô thị bị phá vỡ, “chiếc áo” đô thị ngày càng trở nên chật hẹp. Cuộc sống của người dân phải đối mặt với thách thức về ngập nước, kẹt xe, ô nhiễm môi trường.
Trong khi đó, không gian ngầm vốn là tài nghuyên lớn lại chưa được quan tâm xây dựng dúng mực tại trung tâm TPHCM. Hiện nay trên địa bàn thành phố, đã có nhiều công trình xây dựng tầng hầm với tổng diện tích xây dựng hầm hơn 11ha, hầu hết sử dụng cho mục đích đậu xe, thương mại. TP HCM cũng đang xây dựng tuyến metro số 1, trong đó nhiều đoạn đi ngầm dưới lòng đất với tổng chiều dài khoảng 2,6km.
Các công trình xây dựng ngầm là yếu tố cần thiết, tất yếu trong các đô thị lớn như Hà Nội hay TP HCM. Các công trình ngầm được khai thác tối đa vừa đảm bảo sự kết nối phần ngầm và phần nổi, thể hiện tầm nhìn sâu rộng.
